Haspengouw is rijk aan oude tuinen en parken. Deze bevatten een schat aan erfgoedelementen, waaronder oude, monumentale bomen. Je vindt zulke bijzondere bomen ook vaak op publieke locaties, bijvoorbeeld waar vroeger recht werd gesproken, bij kapellen en op kruispunten van veldwegen. Deze bomen hebben een specifieke erfgoedwaarde, omwille van de unieke soort of variëteit, omwille van hun omvang en leeftijd, omwille van de historiek die er mee verbonden is of de weergave van een bepaald tijdsbeeld.
Door het aanbieden van correct advies en de nodige deskundige zorgen kunnen deze bomen vaak nog lange tijd meegaan. Kleinere ingrepen aan de boom of zijn directe omgeving kunnen later ook grote, kostelijke ingrepen of het vellen van bomen voorkomen. Via dit project zetten we dus vooral in op preventieve zorg voor de bomen.
Het project liep van 2021-2023. In de beginfase van het project werd de focus gelegd op historische sites met monumentale bomen binnen de 6 gemeenten van de IOED Haspengouw west, namelijk Borgloon, Wellen, Kortessem, Alken, Gingelom en Heers. Later werden ook de minder gekende bomen in deze gemeenten aangepakt, bomen die misschien schijnbaar los van een erfgoedobject in het landschap staan, maar die wel degelijk een historische waarde hebben door hun ouderdom of cultuurhistorische verschijningsvorm. Bomen die met andere woorden een plekje verdienen op de erfgoedinventaris.
Via het project werd overal een gratis visuele boomanalyse aangeboden door een gecertificeerde boomverzorger. Waar nodig werden ook bijkomende onderzoeken gedaan om de stabiliteit, holtes e.d. te screenen i.k.v. boomveiligheid. Ook snoei of specifieke boomverzorging werd waar nodig uitgevoerd. Via het project werkten we ook een subsidiereglement uit dat gemeenten kunnen toepassen om inwoners te ondersteunen bij de zorg voor bijzondere bomen.
Dit project draagt bij tot het behoud en de herkenbaarheid van Haspengouw, het zorgvuldig beheer van erfgoedelementen in het landschap, het draagvlak bij eigenaars en gemeenten om voldoende zorg te dragen voor dit landschappelijk erfgoed, het vergroten van de kennis bij eigenaars en beheerders en erfgoedzorg via wetenschappelijke inventarissen. Deze werking blijft het RLHV ook in de toekomst verderzetten.
Adviezen voor bijzondere bomen
Regelmatig zien we bomen die een bijzondere zorg vragen. Enkele veel voorkomende adviezen lijsten we hier op:
Partners
- IOED Haspengouw west
- Gemeentebesturen
- Eigenaars
- Provincie Limburg
Meer info over de subsidieregeling rond erfgoed vind je hier.